Het mysterie van de Drie-eenheid

De grote christelijke kerken geloven in God, die Vader is, die Zoon is en die Heilige Geest is. God heeft zo drie namen en is toch één God. Deze drie namen staan voor drie zelfstandige personen of persoonlijkheden en toch blijft God één. De Vader is God, de Zoon is God en de Heilige Geest is God. Dit mysterie van het geloof dat God één is, maar in zichzelf drie personen is, noemen we het mysterie van de heilige Drie-eenheid, ook wel Drievuldigheid genoemd. Dit geloof is zo oud als de Kerk, maar is niet meteen zo onder woorden gebracht.

Het begint bij de verrijzenis van Christus. Als Jezus aan de apostel Thomas verschijnt, antwoordt de apostel Thomas met de woorden: “Mijn Heer en mijn God (Johannes 20, 28). God werd door de Joden heel vaak ‘Heer’ genoemd. Ook Jezus werd ‘Heer’ genoemd. Nu koppelt Thomas deze twee aan elkaar. Hij noemt Jezus “Mijn Heer en mijn God”. Jezus is net zozeer God als zijn hemelse Vader God is.

De Geest van God zien we al in het scheppingsverhaal (Genesis 1,1-2). De Geest is er dus al voordat God met de schepping beginy. Maar voor de schepping was er nog niets, alleen God bestond. De bijbel spreekt hier dus over de eigen Geest van God. Gods Geest werkt door de profeten en wanneer de Heilige Geest in de Kerk wonderen bewerkt, ervaren de leerlingen dat God Zelf door zijn Geest met hen meewerkt. De Heilige Geest is helemaal de Geest van de Vader en van de Zoon. De Heilige Geest wordt ook Kracht van de Allerhoogste genoemd door de engel Gabriël als hij aan Maria de geboorte van Jezus aankondigt. Later zal Jezus nog zeggen: “God is Geest” (Johannes 4, 24)

In de liturgie van de eerste Christenen wordt de Heilige Drie-eenheid voortdurend genoemd door de Drie steeds samen te noemen. Zo bestond het woord drie-eenheid nog niet, maar geloofden de Christenen wel zo in God. Dat zien we bij het Doopsel. Volgens het evangelie van Mattheus waren de laatste woorden die Christus vóór zijn hemelvaart tot zijn apostelen sprak:

“Ga dus en maak alle volkeren tot mijn leerlingen en doopt hen in naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest”(Mt. 28, 19).

Dit geloof staat in de eerste eeuwen als een huis. Pas als er mensen opstaan die om allerlei politieke en ideologische belangen twijfel zaaien over de vraag of Jezus God is en of de heilige Geest God is, komen de kerkelijke leiders bij elkaar om dit eens en voor al vast te leggen. Een belangrijke naam daarin is die van bisschop Athanasius. Hij stelde dat de Zoon geheel gelijkwaardig was aan de Vader. In de uitspraken van het Concilie van Nicea (325) werd die gelijkwaardigheid vastgelegd. Op het Concilie van Constantinopel I in 381 werd de Heilige Geest aan deze goddelijke gelijkwaardigheid toegevoegd. Definitief werd de leer van de Drie-eenheid vastgesteld op het Concilie van Chalcedon in het jaar 451.

Mysterie
De Kerk heeft er dus lang over gedaan om dit geloofspunt goed onder woorden te brengen en vast te leggen en vast te houden. Het is een echt geloofspunt omdat het niet iets is dat je beredeneert. Het is niet bedacht, het is niet een slimme constructie, het is een inzicht van het geloof dat God één is, maar ook drie. Dat inzicht is groter dan ons verstand, zoals ook God zelf te groot is voor ons verstand. Maar er over nadenken levert ons wel heel verrijkende inzichten. Enige daarvan vindt u onder het menu: Verdieping.